بررسی اثر کاربرد نانوکودهای نیتروژن بر حرکت نیترات در خاک تحت کشت سیب زمینی و مدل سازی آن در محیط خاک

اثرات مصرف کودهای نیتروژن بر حرکت نیترات خاک در کشت سیب زمینی، طی دو سال آزمایش گلخانه ای مطالعه شد. تیمارهای کودی شامل چهار تیمار نانوکی لیت نیتروژن (nnc)، نانوکی لیت نیتروژن گوگرددار (snnc)، اوره با پوشش گوگردی (scu) و اوره (u)، در سه سطح 46، 92 و 138 کیلوگرم نیتروژن خالص بر هکتار به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. در این تحقیق غلظت نیترات خاک، نیترات آبشویی، نیتروژن برگ، نیترات غده، عملکرد غده و شاخص های کارایی نیتروژن، اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد کاربرد هر یک از تیمارهای کودی با سطوح مختلف نیتروژن تاثیر معنی داری بر صفات عملکرد، نیترات خاک و آبشویی داشت. بیشترین عملکرد اقتصادی غده در سال اول با مصرف 138 کیلوگرم نیتروژن از تیمار نانوکی لیت نیتروژن و در سال دوم از تیمار 138 کیلوگرم نیتروژن کود نانوکی لیت نیتروژن گوگرددار حاصل شد. کمترین مقدار عملکرد غده در هر دو سال به سطح 138 کیلو گرم نیتروژن تیمار کود اوره اختصاص یافت. مقایسه نیترات آبشویی تیمارها نشان داد کاربرد کود nnc، snnc و scu به ترتیب منجر به کاهش 72/35 درصد، 56/41 درصد و 94/9 درصد نسبت به کود اوره بود. در مقابل عملکرد سیب زمینی با مصرف کودهای nnc، snnc و scu به ترتیب 10/56 درصد، 61/59 درصد و 76/49 درصد بیش از مصرف کود اوره مشاهده شد. نتایج شاخص های کارایی نیتروژن نشان داد، کارایی مصرف، کارایی زراعی و درصد جذب نیتروژن در هر دو سال با افزایش مقدار نیتروژن در همه تیمارها کاهش یافت. تیمارهای نانوکی لیت نیتروژن گوگرددار در سال اول و اوره پوشش دار در سال دوم بالاترین مقادیر کارایی مصرف و کارایی زراعی نیتروژن را داشتند. مقایسه میانگین ها نشان داد بیشترین نیترات غده در هر دو سال به ترتیب 63/215 و 7/239 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر مربوط به سطح 138 کیلو گرم نیتروژن کود اوره بود. نتایج نشان داد دو جزء کارایی زراعی و کارایی بهره وری زراعی دارای مشارکت یکسان در افزایش عملکرد نمی باشند. هم چنین نقش کودهای مختلف با وجود همسانی نیتروژن، در افزایش عملکرد یکسان نبوده و کودهای جدید موجب افزایش پاسخ گیاه به مصرف نیتروژن می گردد.